Çiftçiler, Alternatif Tarım Olarak Yemişçiliğe ve Hayvan Bakıcılığına Yönelmeli

Kırcaali Belediyesi Tarım Dairesi Başkan Yardımcısı Delço Toçev 32 yıldır çiftçilik sektöründe görev yapmaktadır. Onunla tarım üzere yaptığımız söyleşiyi sunuyoruz.

-Sayın Toçev, tarımda gördüğünüz en büyük problem nedir?

-Şu anda tarımda en büyük problem insan kaynaklarında. İnsanlarımızın toprak ile bağlantısı kopmuş durumdadır. Bu, gençlerin toprak işlemek istememesinden değil, sektörde ödenişin zayıf olmasından kaynaklanır. Onlar aynı işi yabancı bir ülkede yapmayı tercih ediyorlar. Çünkü bir tütün üreticisi emeğinin karşılığı olarak Bulgaristan ile kıyasla, örneğin Yunanistan'da, kat kat daha fazla para alıyor. Fakat tarım sektöründe en büyük ve en önemli sorun toprak mülkiyetiyle ilgilidir. Bulgaristan hukuk sistemi toprak sahibi olmak isteyen çiftçilere bir sürü engeller yaratıyor. Zorluk, çoğu çiftçilerin toprak sahibi değil de, onların varisleri olduğundan ileri geliyor. Toprak bölük bölük, cılız, tarım üretimi düzenlemek çok zor, hatta imkansız. Üstelik bizim bölgede ise toprak az verimlidir.

-Bu sorun sizce nasıl çözülebilir?

-Bunun için devlet kararı olmalı. Bu yönde bence ilk önce toprak için vergi ödenmesi gerekli. Amaç, toprağı işlemeyen kişinin mülkiyetten vazgeçip devlete vermesidir. İkinci, devlet toprak ve mali araç fonu kurup arazilerini işlemeyen vatandaşların topraklarını almalı. Böylece bu araziler, tarımcılık yapmak isteyenlere verilebilecek. Çiftçilikte üretim araçları çok önemli. Şu anda ise kullanılan tehnoloji çok eski. İnsanların yeni makine ve envanter almaya mali kaynakları yetersiz. Bu da tarımın gelişmesini engelliyor. Bizde tarım hala ilkel düzeyde, yani 50 yıl geriye dönük. Çünkü çiftçinin kullandığı aletler ilkel çağda kullanılan çapa, kazma, kürek, tırpan vs. ve böylece etkili bir üretim gerçekleştirilemez.

-Bölgede alternatif tarım ne yönde gelişebilir?

-Kırcaali bölgesinde çiftçiler alternatif tarım olarak yemişçiliğe yönelmeli. Kiraz, erik, bağ yetiştirmek için uygun topraklar mevcut. Örneğin, Oreşnitsa (Hasımlar) köyü yöresinde altı yıldır çok güzel cins kirazlar yetiştiriliyor. Kirazları satın alan Varna'da bir şirketin sahibi, ülkenin diğer yerlerinde yetiştirilen kirazlardan daha tatlı olduklarını söylüyor. Bu mikrobölgenin özelliklerinden ileri geliyor. Oreşnitsa'da güneş ısıtması görülüyor. Kiraz bizim bölgede perspektifi olan bir yemiş. Aynı zamanda bölgede potansyel olarak eskiden olduğu gibi hayvan bakıcılığı geliştirilebilir. Koyun, keçiye bakılabilir. Sığır bakıcılığı ise bilim açısından yönetilmeli ve öncelikle et yönünde gelişmeli. Çoğu durumda insanlar, hatta Türkiye'de ve başka ülkelerde, burada üretilen etin tadını hissediyorlar ve onun daha kaliteli olduğunu ifade ediyorlar. Etin tadı ve kalitesi burada yetişen ot çeşitliliğinden ileri geliyor. Şu anda insanlar bir iki inekle geçinmeye çalışıyorlar. Ne yazık ki, köylerde hayvanlar ilkel ahırlarda bakılıyor ve sütte temizliğe erişmek çok güç bir iş. Böylece bölgede üretilen süt temizlik bakımından Avrupa Birliği (AB) standartlarına uymuyor. Kırcaali ilçede sığır beslenen sadece beş çiflik birinci kategori olarak değerlendirildi. Çifliklerde hayvanların sayısına göre, buzdolap olması şart. Sığırcılıkta AB'nin uyguladığı süt kotası açısından sınırlama söz konusu.

-Gençler nasıl tarımı sevebilirler?

-Kırcaali'de Tarım Koleji ve Tarım Lisesi var. Bu okulları ikmal edenlere öncelik verilip, tarım üretimi yapmalarına imkan sağlanabilir. Çünkü bu gençler tarım okumuşlar ve onu çalışmaya hevesliler. Onlara devlet iş için daha elverişli koşullar yaratması gerekiyor.

-Tütüncülük için ne düşünüyorsunuz?

- Bulgar hükümeti tütün üreticiliğini savunmayı başaramadı. Mesela Yunanistan'a bakarsak, orada koşullar bir başka. Bizde şimdi, Yunanistan'da ve eskiden burada tütüne ödenilen paranın yarısı veriliyor. Tütün üretimi gelişecek, fakat ödeme buna engel olacak. Artık prim ödenmeyecek. İki yıldır hükümet tütün üreticilerini yardımlamaya çalışıyor, onların alternatif üretim bulmalarına çaba gösteriyor. Fakat bence hükümet tütüncüler için yeterince yardım yapmıyor. Tütüncüler şu anda kendi haline bırakılmış ve tütün alan şirketler onlarla neredeyse alay ediyorlar.

Söyleşi: Resmiye MÜMÜN

27 Nisan 2011, Kırcaali Haber Gazetesi Sitesi

4 Mayıs 2011, Kırcaali Haber Gazetesi